และหลายคนเริ่มให้ความสนใจกับเครื่องฟอกอากาศ และมีคำถามว่า “เครื่องฟอกอากาศช่วยลดการแพร่ระบาดของ เชื้อไวรัส COVID-19 ได้หรือไม่?”

แต่ก่อนที่เราจะบอกว่าเครื่องฟอกอากาศจะสามารถลดการแพร่กระจายได้มั้ย...เราต้องมาทำความเข้าใจกับรูปร่างหน้าตา และรูปลักษณ์ของเจ้าเชื้อไวรัส COVID-19 เบื้องต้นกันก่อน

เชื้อไวรัสต่างๆ ก็จะมีชื่อเรียกที่ต่างกัน รวมถึงขนาด,ความสามารถในการแพร่กระจาย,ที่อยู่อาศัย,สภาพแวดล้อม ก็ยังแตกต่างกันอีกด้วย  

ซึ่งบางปัจจัยเหล่านี้เราพอจะทราบกันดีอยู่แล้วว่า สำหรับ เชื้อไวรัส COVID-19 ชอบอยู่ในสภาพแวดล้อมแบบไหน ไม่ชอบอะไร จากหลายข้อมูลทีมี่การเผยแพร่ลงในสื่อต่างๆ

แต่ก็มี 1 คำถามที่ไม่ค่อยมีใครจะรู้คือ “เชื้อไวรัส COVID-19 มีขนาดเท่าไหร่”

เชื้อไวรัส COVID-19 มีขนาดหลากหลายอนุภาค ตั้งแต่ 0.06 จนถึง 0.14 ไมครอนเท่านั้น จึงมีโอกาศที่ เชื้อไวรัส COVID-19 อาจผ่านหน้ากากอนามัยของเราเข้าไปได้เช่นเดียวกัน.

แต่ความจริงแล้วไวรัสจะไม่ได้อยู่เป็นอิสระ เพราะไวรัสจะถูกขับออกมาจากร่างกายของผู้ป่วย โดยจะปะปนอยู่กับละอองฝอยที่เกิดจากการไอ จาม หรือในน้ำมูก ซึ่งละอองเหล่านี้จะมีขนาดใหญ่กว่า 0.14 กว่ามาก จึงทำให้ผ่านแผ่นกรองเข้าไปไม่ได้เช่นกัน

จากข้อมูลเบื้องต้นจาก Dr. Mariea Snel จาก  Maryville University ระบุว่า “เชื้อไวรัส COVID-19” มีขนาดอยู่ที่ประมาณ 0.125 ไมครอน.

แต่ก็มีงานวิจัยซึ่งตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์นิวอิงแลนด์ (New England Journal of Medicine) พบว่า ไวรัสในละอองฝอยสามารถมีชีวิตอยู่ได้ถึง 3 ชั่วโมงหลังจากมีคนติดเชื้อไอออกมา ละอองฝอยละเอียดจะมีขนาด 1-5 ไมครอน (เล็กกว่าความกว้างเส้นผมมนุษย์ 30 เท่า) สามารถอยู่ในอากาศที่นิ่งสนิทได้หลายชั่วโมง

นั่นหมายความว่าไวรัสที่หมุนเวียนผ่านระบบปรับอากาศที่ไม่มีการกรองอากาศจะลอยอยู่อย่างมากก็ 3 ชั่วโมง ละอองฝอยมักจะตกลงบนพื้นผิวเมื่ออยู่ในที่ที่อากาศไม่นิ่ง นักวิจัยพบว่า ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่สามารถมีชีวิตอยู่บนกระดาษลังได้ถึง 24 ชั่วโมง และ 2-3 วัน สำหรับพื้นผิวพลาสติกและสแตนเลส

และระหว่างที่ไวรัสกำลังล่องลอยอยู่ในอากาศเราสามารถเอาเครื่องฟอกอากาศมีป้องกันได้มั้ย...?

จากข้อมูลข้างต้นเราจึงสรุปได้ว่า ไวรัสมีขนาดเท่าไหร่ และการที่จะนำเครื่องฟอกอากาศมาดักจับไวรัส ก็เป็นไปได้ว่าเครื่องฟอกอากาศจะสามารถดักจับ เชื้อไวรัส COVID-19 ได้เช่นเดียวกัน

แต่การเลือกใช้เครื่องฟอกอากาศนั้นก็จำเป็นที่ต้องเลือกให้เหมาะกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการใช้งาน เช่น ต้องการเครื่องฟอกอากาศมาดักจับไวรัสในอากาศ ก็จำเป็นต้องเลือกใช้เครื่องฟอกอากาศที่มีแผ่นกรอง (Filter) ที่สามารถกรองหรือดักจับได้ละเอียดกว่าขนาดของเชื้อไวรัสนั้น มิเช่นนั้นการดักจับจะไม่มีประสิทธิภาพ และอาจจะไม่ได้ช่วยป้องกันการแพร่กระจายเลย

และเมื่อดักจับแล้วยังไงต่อ...?

เมื่อเครื่องฟอกอากาศมีการดักจับฝุ่นหรือไวรัส ข้อควรระวังที่สำคัญสำหรับผู้ใช้งานคือ 

• หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแผ่นกรอง (Filter) โดยตรงควรสวมถุงมือหรือมีการป้องกันขณะที่ต้องมีการถอดแผ่นกรอง
• หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผิวด้านนอกของเครื่องฟอกอากาศโดยตรง เพราะหากมีการดูดเข้าไปที่เครื่องฟอกอากาศ อาจมีเชื้อไวรัสบางส่วน ติดอยู่ที่ผิวด้านนอกของเครื่อง ไม่ไปติดอยู่ที่แผ่นกรองโดยเฉพาะฝั่งดูดอากาศเข้า

ต้องเข้าใจก่อนว่าเครื่องฟอกอากาศบางรุ่จะทำหน้าที่แค่ดักจับฝุ่น และหากเป็นการดักจับไวรัส อาจเป็นการสะสมเชื้อไวรัสต่างๆ ให้อยู่ที่แผ่นกรอง และอาจจะทำให้ไวรัสเจริญเติบโตหากไม่มีการกำจัด หรือ ฆ่าเชื้อ ในระบบการฟอกอากาศ

ดังนั้นการเลือกใช้เครื่องฟอกอากาศ อาจจะต้องคำนึงถึง เครื่องฟอกอากาศที่มีระบบการฆ่าเชื้อในตัว

ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีหน่วยงานใด ให้การรับรองว่า เครื่องฟอกอากาศ มีส่วนช่วยในการลดการแพร่กระจายของ เชื้อไวรัส COVID-19  แต่จากข้อมูลเบื้องต้น จึงทำให้เราสามารถวิเคราะห์ได้ว่า เครื่องฟอกอากาศ ก็มีส่วนช่วยในการลดการแพร่กระจายของ เชื้อไวรัส COVID-19 ได้ไม่มากก็น้อย

Ep.2 : การฆ่าเชื้อไวรัส ด้วยระบบ  Photocatalyst , Titanium Dioxide : TiO2 ในเครื่องฟอกอากาศ