ชื่ออื่นๆของเครื่องยา : จันทร์แปดกลีบ (Chinese star anise)

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Illicium verum Hook.f.
ชื่อวงศ์ : Illiciaceae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :

• โป๊ยกั้กเป็นไม้ต้นขนาดเล็ก สูง 18 เมตร
• ใบโป๊ยกั้ก รูปใบหอกกลับถึงรูปรีแคบ โคนสอบ ปลายใบแคบเป็นแถบยาว ปลายสุดเว้าหรือแหลม ไม่ผลัดใบ
• ดอกโป๊ยกั้ก เป็นดอกเดี่ยวสีเหลือง บางครั้งแต้มสีชมพูถึงแดง ดอกรูปทรงกลมแกมรูปถ้วย กลีบดอก 10 กลีบ รูปรีกว้าง ขอบกลีบมีขน และเป็นกระพุ้ง ก้านดอกยาวได้ถึง 4 เซนติเมตร
• ผลโป๊ยกั้ก เป็นกลีบโดยรอบ ทำให้มองเห็นเป็นรูปดาว มี 5-13 พู แต่ที่พบมากมักเป็น 8 พู ผลแห้งมีกลีบหนาแข็ง สีน้ำตาลเข้ม เมล็ดรูปไข่ แบนสีน้ำตาลเรียบ และเป็นเงา แต่ละพูมีเมล็ด 1 เมล็ด ผลรสร้อน กลิ่นหอม

ส่วนที่ใช้เป็นยา : ผล

สรรพคุณตามตำรายาไทย :

• ผล ใช้ขับลม เป็นยากระตุ้น ขับเสมหะ บำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ อาหารไม่ย่อย แก้ลมกองหยาบ แก้ไอ แก้เกร็ง ต้านเชื้อแบคทีเรีย น้ำมันหอมระเหยมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรค คลายกล้ามเนื้อเรียบ แก้ปวดท้อง ขับลม แก้ไอ ขับเสมหะ ขับน้ำนม เพิ่มการไหลเวียนโลหิต
• น้ำมันหอมระเหย ใช้ผสมในยาผงสำหรับแก้หืด และยาสำหรับสัตว์ ใช้ผสมกับชะเอมแก้ไอ ฆ่าเชื้อโรค โดยใช้ประมาณ 1-4 หยด